Koronavirüs: Kronik hastalığı olanların bilmesi gerekenler, Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüsün Çin sınırlarını aşması ve Dünya Sağlık Örgütünün 11 Mart 2020’de salgını pandemi ilan etmesinin ardından, Türkiye’de Sağlık Bakanlığı özellikle kronik hastalıkları olan kişilerin koronavirüse yakalanma açısından daha fazla risk altında olduğunu duyurdu. Yapılan açıklamalarda çoğu vakanın hafif seyirde ilerleyerek geçirilebileceği belirtilirken, bağışıklık sistemi zayıf ve kronik hastalıkları olan kişilerin koronavirüs ile mücadelede daha zorlu bir süreçten geçebildikleri belirtildi.
Akciğer hastalıkları, kanser, kalp hastalıkları, tansiyon, diyabet gibi kronik hastalıklara sahip kişilerin kendilerini koronavirüs riskine karşı koruyabilmeleri için öncelikle koronavirüs hakkında daha fazla bilgiye sahip olmaları ve sahip oldukları bu güncel bilgilerle kendi koruma tedbirlerini almaları önemlidir.
Koronavirüse Karşı Kronik Hastalığı Olan Kişilerin Bilmesi Ve Dikkat Etmesi Gereken 5 Şey
-
Koronavirüs Yeni Bir Virüs
Koronavirüsler genellikle hayvanlarda görülen ve nadiren insanlara geçiş yaptığı bilinen büyük bir virüs ailesidir. Daha önceki yıllarda tespit edilen ve koronavirüs ailesinden olan Sars ve Mers virüsleri de insan ölümlerine neden olabilen virüslerdir. Koronavirüs ailesinden gelen ve diğerlerinden farklı olarak yeni koronavirüs olarak tanımlanan Covid-19 virüsünün tüm dünyada insan sağlığını olumsuz etkileyerek hayati risklere ve ölümlere neden olduğu bilinmektedir.
Koronavirüs Covid-19’un insanlar arasında üç şekilde hızla yayılabildiği bilinmektedir. En sık bulaşma riskleri aşağıda belirtilen yakın temas ve damlacık yollu bulaşma iken, elin yüze götürülmesi sonrası elde bulunan virüsün vücuda girebildiği bilinmektedir.
- Koronavirüse yakalanan kişi ile bir süre aynı ortamda bulunmak ve yakın temas halinde olmak (1 metreden az mesafe),
- Koronavirüs olan kişinin öksürmesi ve hapşırması sonucunda damlacık yoluyla başka kişilere bulaştırma potansiyelinin olması.
- Yüzeylere ve nesnelere el teması ile dokunduktan sonra elin ağız, burun veya göze değdirilerek bulaştırılması virüsün vücuda girmesini ve sonrasında ciğerlere kadar giderek orada yayılmasına neden olabilir.
Bazı koronavirüs vakalarında semptomlar ağır ilerlediğinde bulaşıcılık da yüksek seyretmektedir. Buna karşılık hiçbir hastalık belirtisi görülmeyen covid-19 vakalarının bir kısmının bulaştırıcılığı da oldukça yüksektir.
-
Koronavirüse karşı Daha Fazla Risk Altında Olan Gruplar
Bazı gruplar koronavirüse yakalanma açısından daha fazla risk altındalardır. Bu gruplardan ilki mevcut hastalıkları ve bağışıklıkları nedeniyle hastalığa yakalanma riskleri yüksek kişiler. Bir diğer risk grubu ise sağlık çalışanlarıdır.
- Kronik hastalıkları olan kişiler koronavirüse yakalanma riskine sahip grup içerisindedir. Özellikle 50 yaş üzeri diyabet, tansiyon, kanser, akciğer hastalığı veya kardiyovasküler hastalıklara sahip olan kronik hastalar yüksek risk sınıfına girmektedir.
- Sağlık çalışanları da koronavirüs hastalarının tedavilerini uygularken yüksek oranda virüse yakalanma riski altındadır.
- Koronavirüs vücuda girdikten sonra kişinin vücuda aldığı virüs miktarına ve bağışıklığına göre hastalığın seyri değişkenlik gösterir. Kimi hasta hastalığı hafif atlatılabilirken, kronik hastalıkları olan kişilerde akciğere inen virüsün vücutta yarattığı etki oldukça ağır seyredebilir. Kronik hastaların taşıdıkları yüksek risk bu nedenle hayati tehlike oluşturabilir.
- Mevcut hastalıkları nedeniyle bağışıklık sistemi ilaçlarla baskılanan kişilerin bağışıklık sistemi zayıftır. Bağışıklığı zayıf kişiler enfeksiyonlarla mücadele etme yeteneğine sahip olmadığından koronavirüs olduklarında daha zorlu sürçlerle karşılaşırlar.
Koronavirüs: Kronik hastalığı olanların bilmesi gerekenler, Yapılan araştırmalara göre Koronavirüs hastalarının % 14’ünde nefes darlığı ve diğer ciddi komplikasyonlar gelişebilmektedir. Vakaların % 6’ında solunum yetmezliğine bağlı septik şok nedeniyle seyir kritik şekilde ilerleyebilir. Koronavirüs geçiren kişilerin hastalık seyrinin nasıl ilerleyeceği, en az ek bir kronik hastalığa sahip olmalarına bağlı olarak (kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, kronik akciğer hastalığı, kronik böbrek hastalıkları ve kanser) % 79 daha yüksek risk ile seyredebilir. Bu hastalıklardan birine sahip olan kronik hastalarda yoğun bakım, solunum cihazına bağlanma ve hayati tehlike gibi süreçler yaşanabilir. 2 ya da daha fazla hastalığı bulunan hastalar, oluşan risk yüzdesinin 2.5 katına sahiptir.
-
Kronik Hastalar Koronavirüse Karşı Kendini Nasıl Koruyabilir
Belirtilen bu rakamlar korkutucu gelse de özellikle yüksek riskli gruptaki kronik hastaların koronavirüse yakalanma ihtimallerini azaltmak için yapabilecekleri birçok önlem vardır.
- Elin tüm yüzeyinin 20 sn sabun ile yıkanması virüsün yok olmasını sağlar. Su ve sabunun olmadığı yerlerde %60 alkol içeren el dezenfektanları da kullanılabilir.
- Kronik hastaların hasta olduğu bilinen veya hasta olması ihtimali olan kişiler ile yakın temastan kaçınması gerekir. O nedenle evde kalmak en güvenli seçenektir.
- Yüze dokunulmamalıdır. Burun, ağız ve göze yıkanmamış ellerle dokunmak koronavirüsü yaymanın en hızlı yoludur.
- Öksürürken ve hapşırırken ağız bir mendil ile kapatılmalıdır. Veya kolun dirsek iç yüzeyi kapamak için kullanılmalıdır.
- Evin sık sık genel temizliğinin yapılması, özellikle sık dokunulan kapı kolları, pencereler, mutfak tezgahları, elektrik düğmeleri gibi yerlerin ekstra özenle temizlenmesi önemlidir.
- Kronik hastaların koronavirüse yakalanmaması için mesafelerini korumaları önemlidir. Mümkün olduğunda evden çıkılmamalı ve temastan kaçınılmalıdır. Bilindiği üzere koronavirüs, kapalı ortamlarda ve havada bir süre kalabildiğinden kronik hastalığı olan kişiler kullanmak durumunda kalmaları halinde asansör düğmelerini veya kapı kolları gibi nesneleri mendille tutmak riski azaltacaktır.
- Kronik hastaların alışveriş için dışarı çıkması oldukça risklidir. Tüm kronik hastalıkları olan kişiler ve özellikle 60 yaş üzerindekilerin temel ihtiyaçlarını topluca karşılamak üzere aile yakınlarından destek istenmesi veya eve sipariş ile kendi alacakları riskleri azaltmaları mümkündür.
- Kronik hastalar için su ve sabunun yanı sıra özellikle el dezenfektanı, maske ve eldivenlerin de temin edilmesi ve el altında olması sağlanmalıdır.
- Kronik hastalığı olan kişiler eğer koronavirüs olduklarından şüpheleniyorlarsa kendilerine yardım edebilecek kişileri belirleyerek gerektiğinde o kişilere ulaşabilirler. Eğer koronavirüsle ilgili ilaç kullanılması gerekiyorsa mutlaka hekim muayenesi sonrası önerilen tedavi ve ilaçlar kullanılmalıdır.
- Koronavirüs nedeniyle kronik hastalığı olanların bağışıklıklarını güçlü tutmaları için yapmaları gereken en önemli konulardan biri de sağlıklı beslenmelerine ve uyku düzenlerine dikkat etmeleridir.
Yapılan bu adımlar herkes için önemli olmakla birlikte kronik hastalığa sahip olan kişilerin hastalığa yakalanma risklerini azaltabilmek açısından daha da önemli hale gelmektedir.
-
Kronik Hastalıklarda Hastalık Belirtileri Koronavirüs İle Karışabilir
Koronavirüs: Kronik hastalığı olanların bilmesi gerekenler, Kronik hastalığı olanların şikayetleri koronavirüs belirtileri ile karışabilir. İzlenmesi gereken en önemli belirti ateştir. Ayrıca kuru öksürük, nefes almada zorluk ve nefes darlığı, vücut ağrıları, baş ağrısı gibi bulgulardan herhangi birinin görülmesi durumunda hekim ile mutlaka iletişime geçilmelidir. Görüşmede kronik hastaların koronavirüs olduğu tespit edilmiş veya olası koronavirüslü biriyle temas edip etmediği mutlaka bildirilmelidir. Kişi eğer koronavirüs ise ve hastaneye yatırılacak kadar ağır değilse evinde dikkat etmesi gereken kurallar ile evde kötüleşmesi durumunda hastaneye ne zaman gitmesi gerektiğini iletilen durumlar kendisine bildirilecektir.
-
Ruh Sağlığına Dikkat Edilmelidir
Pandemi olarak ilan edilen bir süreçte kronik hastalığı olan kişilerin koronavirüse karşı endişe duymaları normaldir. Bu durum tamamen insani bir davranıştır. Koronavirüs sürecinde özellikle farkındalığı arttırarak temkinli ve dikkatli olmak ruh sağlığını da destekleyecektir. Ancak kaygıların artması sağlığı olumsuz yönde etkilemeye başlayabilir. Bu yüzden fiziksel sağlığın yanı sıra zihinsel sağlığa da dikkat etmek çok önemlidir. Tabi bu dikkat koronavirüs dönemi dışında tüm yaşam süresince önemsenmesi gereken bir durumdur. Kaygı ve stresi azaltmak ve biraz olsun gevşemek için kişiye iyi gelebilecek sıcak bir banyo, kitap okuma, resim çizme veya farklı uğraşların yaşama dahil edilmesi önemlidir. Ev içerisinde yapılacak rahatlama egzersizlerinden de destek almak kronik hastalarda stersi azaltmaya yardımcı olacaktır.
Yukarıda belirtilen tüm adımlar sayesinde koronavirüsten korunarak risk ve endişe bir miktar azaltılabilir. Kronik hastalığı olanlar için koronavirüs döneminde önemli olan panik yapmak değil, kendini korumak için sağduyulu önlemler almaktır.
Medical Center evde sağlık ve bakım hizmetlerimize +90 216 363 0363 numaramızdan 7/24 ulaşabilirsiniz.
Bu Hizmeti Almak İster Misiniz?
İhtiyacınız olan sağlık ve bakım hizmetini seçin, iletişim bilgileriniz ile birlikte bizimle paylaşın. Uzman sağlık yöneticilerimiz ile en kısa sürede sizi arayalım.