ALS Nedir? ALS Hastalarında Evde Bakım

ALS, tıp dilinde Amyotrofik lateral skleroz olarak adlandırılan, vücudun merkezi sinir sistemi, beyin ve omurilik bölgelerinde motor sinir hücre kayıpları ile kendini gösteren ilerleyici bir hastalıktır. Hücre kayıpları nedeniyle kaslarda güçsüzlük ve erime görülür. Zamanla hareket kabiliyeti azalarak tüm vücudu yayılır ve felç durumu gelişir. ALS hastalığında zihinsel fonksiyonlar ve bellek etkilenmez, bu nedenle hasta hareketsiz olmasına karşı bilinci yerindedir. ALS Hastalarında Evde Bakım Nasıl Olmalıdır?

Bu Hizmeti Almak İstiyorum

ALS Hastalığının Belirtileri Nelerdir? 

ALS hastalığı başlangıç evresinde hafif belirtiler verdiği için tanısı genellikle hastalığın ilerlemesiyle birlikte konulabilen bir hastalıktır. ALS belirtileri ilk olarak kollarda ve bacaklarda kas güçsüzlüğü ile kendini hissettirir. Sonrasında bu belirtilere konuşmada bozulma, çiğnemede güçlük ve nefes almada zorluklar eklenir. Konuşmada görülen bozukluklar, yutmada yaşanan güçlük nedeniyle ağızda biriken tükürük nedeniyle olmaktadır.

ALS hastalığında kaslar sinirler tarafından uyarılmadıkları için işlev göremez hale gelirler. ALS hastalığının başlangıcı her hastada bir olmayabilir. Teşhis konmamış dönemde hasta evdeki eşyalara takılarak tökezleyebilir, elle bir şeyleri tutarken zorlanabilir veya konuşurken dilinin rahat dönmediğini ve kelimeleri yuvarladığını fark edebilir. Kasların işlevini kaybetmesi bir kas grubunda başlayarak süreç içerisinde diğer kas gruplarına yayılır. ALS hastaları yıllar içerisinde yemek yiyemez, konuşamaz, yürüyemez ve hiç hareket edemez duruma gelirler. ALS hastalığının en ileri seviyesinde ise solunum kasları etkilenir ve buna bağlı solunum güçlükleri yaşanmaya başlar. ALS hastalığına yakalandıktan sonra hastanın hayatta kalma süresi her hastada değişmekle birlikte ortalama dört – altı yıl kadardır.     

ALS Nasıl Teşhis Edilir?

Yavaş seyirde ilerleyen bir hastalık olan ALS, ilk dönemde çok fazla belirti vermediğinden teşhisi kolay konulamayabilir. Teşhis için ilk kriter hastanın muayene bulgularında şikayetleri ve hekimin manuel değerlendirmeleridir.  ALS belirtileri farklı birçok hastalık belirtisi ile karışabilir o nedenle muayenenin ardından tanıya yardımcı laboratuvar testleri, EMG (sinir ve kasların elektrik potansiyelinin incelendiği nörolojik tetkik ) ve MR istenilebilir. Çıkan sonuçlara göre hekim tarafından ALS teşhisi konulabilir.    

ALS Tedavi Edilebilir mi?

ALS hastalığının tıpta tedavisi henüz bulunmamaktadır. Hastaya verilen ilaçlar ve uygulanan tedavi yöntemleri, ALS hastasının yaşam koşullarını bir miktar düzenleyebilmek, hastayı rahatlatmak ve ömrünü uzatmak adına yapılmaktadır.

ALS Hastalığı Hangi Organları Etkiler?

ALS hastalığı, merkezi sinir hücre kayıpları ile kendini gösteren bir hastalıktır. Zamanla tüm vücut üzerinde etkisi görülür. ALS’de, duyu organları, idrar ve bağırsak sistemi ile kap kası çoğu zaman etkilenmez. 

ALS Hastalarında Evde Bakım Önemi

ALS hastalarında evde bakım önemi, ALS hastalığı ne yazık ki tedavisi olmayan, kişiyi yavaş yavaş hareketsiz hale getiren ve hastalığın ilerleyen evrelerinde evde bakımı oldukça detaylı olması gereken bir süreçtir. ALS hastalığı hasta için çok zor bir durumdur. Her gün bir önceki güne göre farklı bir uzvunu hareket ettirmekte zorlanabilir ve bu durum karşısında elden bir şey gelmediği için psikolojik olarak da olumsuz etkilenebilir. ALS hastası bir süre sonra kendi yaşam kalitesini sürdüremeyen ailesinin desteğiyle mutlak bakıma ihtiyaç duyan biri durumuna gelir. 

ALS Hasta Yakınlarına Eğitim Verilmesi 

Aile yakınlarının ALS hastalarına evde bakım yapabilmeleri için ALS’nin detayları hakkında eğitim alması, günlük tedavi uygulamaları öğrenmesi ve deneyim kazanması çok önemlidir. Çünkü ALS hastası günden güne ailede kendisine bakan kişiye daha bağımlı hale geleceğinden ve kendi başına hiç bir şey yapamaz durumda olacağından hasta yakını sürekli olarak birebir hastayla ilgilenmek durumunda kalacaktır.  

ALS Bakımı

ALS hastalığının ilerlediği ve artık hastanın yatağa bağımlı olduğu süreçte hasta yakınları hastanın ihtiyacı olan tüm takip ve ihtiyaçlarını yapmaktadır.

• hastanın günlük vital bulgularının alınması, (ateş, tansiyon vb)
• ilaç takibi,
• banyo, alt değiştirme,
• vücut bakımı, (saç, tırnak, vb)
• beslenmenin yaptırılması
• giydirme,
• yatak yaralarını önlemek için yatakta pozisyonlama
• solunum gibi

Hasta Bakıcı Desteği

ALS Hastasının yakınları 7/24 hastalarıyla ilgilenmek durumundadır. Hastanın ihtiyaçlarını tümüyle hasta yakınları karşıladığı için geçen yıllar içerisinde hastaya bakan kişilerin de psikolojisi bozulacak, depresyon ve anksiyete (kaygı) gibi nedenlerle desteğe ihtiyaçları olacaktır. Bir süre hasta yakınını rahatlatabilmek için profesyonel hasta bakıcı desteği alınabilir. Yapılan araştırmalar hasta yakınlarının genellikle aileden olmayan bir hasta bakıcıya hastalarını emanet etmek istemediklerini gösterse de alınabilecek profesyonel hasta bakıcı yardımları hasta yakınları için önemli ve gerekli bir ihtiyaçtır.

Fizyoterapist Desteği

ALS hastası için günlük yaşam fonksiyonlarına yardımcı fizyoterapist desteği alınabilir. Fizyoterapist ile yutkunma zorluğu ve aşırı tükürük birikmesini önlemek için egzersizler yapılır. Ayrıca kas kramplarının azaltılması,  yeme bozuklukları ve boşaltım ile ilgili kasların çalıştırılmasına yönelik destekler sağlanabilir.

Hasta ve Hasta Yakınına Psikolojik Destek

ALS hastalığına yakalanan kişinin hayatı, hastalığın seyri ve ilerleyici olması nedeniyle tümüyle değişmektedir. ALS hastası günden güne farklı uzuvlarını kullanamayacağından, birilerine bağımlı hale gelecek ve bu durumda elinden bir şey gelmeyecektir. Bu süreç hasta için çok ağır bir süreçtir ve psikolojik olarak sağlıklı bir ruh halinden çıkılabilir. Hastaya bu aşamalarda maksimumda destek vererek mümkün olduğunda sosyalleşmesini sağlamaya çalışmak iyi gelecektir. 

Aynı şekilde ALS hasta yakınları da tümüyle hastanın bakımı ve tüm hastalık detaylarıyla ilgilenirken oldukça yıpranır. Bir taraftan hastasının ilerleyen ALS hastalığına şahitlik ederken diğer yandan bakım sürecinde yaşadıkları psikolojisini çok etkiler. Hasta yakınına yardımcı olmak ve biraz olsun sosyalleşmesini sağlamak için küçük molalar vermesine olanak tanımak, diğer aile üyeleri tarafından planlanması gereken durumlardır. Özetle ALS hastalığında hem hasta hem de hasta yakınlarının mutlaka psikolojik destek almaları kendi ruh sağlıkları için gerekli bir adımdır. 

Bu Hizmeti Almak İster Misiniz?

İhtiyacınız olan sağlık ve bakım hizmetini seçin, iletişim bilgileriniz ile birlikte bizimle paylaşın. Uzman sağlık yöneticilerimiz ile en kısa sürede sizi arayalım.