Evde Bakım Maaşı ve Şartları

Evde bakım maaşı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından engelli bireyin kendisine ait veya ailesindeki birey sayısına göre kendisine düşen ortalama aylık gelir tutarı belirlenen miktarın altında olan bakıma muhtaç engellilere; resmi veya özel bakım merkezlerinde yada ikametgahlarında bakım hizmeti ve maaştan faydalanmaktadır.

Ülkemizde engelli bireylere verilecek bakım hizmeti ve karşılığında ödenen bakım ücreti; evde bakım aylığı, evde bakım maaşı gibi adlarla anılmaktadır. Bunun nedeni devlet tarafından, bakım hizmetlerinin bakıma muhtaç engellinin akrabası veya bakıcı personel tarafından ikametgâhında verilmesi halinde, bakıma muhtaç engellinin akrabasına veya bakıcı personeli istihdam eden bakım merkezine aylık olarak belirlenen ücretin ödenmesindendir. Genel olarak bakıma muhtaç engelli bireye ikametgahında akrabası tarafından bakım hizmeti verilmesi ve karşılığında aylık ücret alınması tercihi sebebiyle de evde bakım aylığı kullanılagelmektedir. Bu yönüyle bakım ücreti sosyal ödeme olarak da değerlendirilebilir.

Bu yazımızda bakıma muhtaç engelli bireye ikametgahında akrabası tarafından bakım hizmeti verilmesi hususu incelenmiştir.

Bu Hizmeti Almak İstiyorum

Evde Bakım Maaşı İçin Gerekli Şartlar:

Evde bakım maaşı hizmetinden faydalanabilmesi için engelli bireyin sağlık kurulu raporu ile ağır özürlü olduğu belgelendirmesi, günlük hayatın alışılmış tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi, bu nedenle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek durumda olması gerekmektedir.

Ayrıca her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle; bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama aylık gelir tutarı, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olduğunun bakım raporu ile tespit edilmesi gerekmektedir.

Evde Bakım Maaşı Başvurusunda, Engelliden, Ailesinden veya Yasal Temsilcisinden İstenen Belgeler:

a) T.C. Kimlik Numarası beyanı,

b) Özürlü sağlık kurulu raporu,(Sağlık kurulu raporunda mutlaka ağır özürlü kısmının evet olarak işaretlenmesi gereklidir.)

c) Bakmakla yükümlü olunan bireyler kapsamındaki kişilerin gelir ve mal durumuna ilişkin yazılı beyanı ve taahhüdü ile beyanın içeriğine dair belgeler,

(Bu üç belge ilk başvuru yapılırken mutlaka verilmelidir.
Aşağıda belirtilen belgeler ise bakım raporunun hazırlanmasından sonra da verilebilir.)

d) Yatılı ve sürekli bakımı için resmi veya özel bakım merkezine yerleştirilecek olan; 18 yaşını tamamlamamış bakıma muhtaç özürlü için ilgili mahkemelerden alınacak, koruma altına alınması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı ile velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı; 18 yaşını tamamlamış olup akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini görememesi veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gerekmesi ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokması nedenleriyle kısıtlanması gerekli bakıma muhtaç özürlü için ilgili mahkemelerden alınacak, kısıtlanması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı ile velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı.

e) İki adet vesikalık fotoğraf,

f) Varsa öğrenim durumunu gösterir belge veya sureti,

g) Özürlünün vasisi var ise, vesayete ve vasi atanmasına ilişkin mahkeme kararı,

h) Anne babanın boşanmış olması hâlinde, boşanmaya ilişkin mahkeme kararı,

Yukarıda sayılan belgelerle Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne müracaat edilmesi üzerine, engelli ve ailesi hakkında, bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, engelliyi ve ailesini ikametgâhında, ikametgâh adresinde yaşamıyorlar ise fiilen yaşadıkları yerde ziyaret ederek, bakım raporunu hazırlar. Ayrıca, terk edilmiş ve kimsesiz özürlülerin başvuru için gerekeli belgeleri tamamlayamaması durumunda, İl Müdürlüğünce belgelerin tamamlanması için yardım sağlanır.

Evde Bakım Maaşı İçin Hasta Raporu Nasıl Hazırlanır?

Bakım raporunun hazırlanması sürecinde, özürlüye ait veya bakmakla yükümlü olunan birey sayısına göre özürlüye düşen gelir ile özürlünün ve ailesinin fiziksel, zihinsel, duygusal, psiko-sosyal ve demografik özellikleri ve özgeçmişleri, özrü ve özürlüyü kabullenme durumu tespit edilerek özürlünün hakları, yararlanabileceği özel eğitim, mesleki rehabilitasyon, tıbbi tedavi ve rehabilitasyon, sosyal yardımlar, koruyucu aile, evlat edindirme gibi hizmetler hakkında değerlendirme yapılır. Ayrıca gözlemlenen yaşam standardı ile beyan edilen gelir arasında farklılık görülmesi hâlinde, gelire ilişkin ilave bilgi ve belge istenir ve resmi veya özel kişi, kurum ve kuruluşların bilgilerinden yararlanılır. Bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımında belirtilen tüm bireylerin gelirleri, toplam gelire dâhil edilir.(Bakmakla yükümlü oluna bireyler aşağıda açıklanmıştır.)

Evde bakım raporu doğrultusunda bakım ücreti başvurusu olumsuz olarak değerlendirilenlere bu durum 30 gün içerisinde yazılı olarak bildirilir.

Engelli veya yasal temsilcisi tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde olumsuz olarak değerlendirilen bakım raporuna itiraz edebilir.

İtiraz talebi il müdürlüğünce değerlendirilir, gerek görülmesi hâlinde yeniden bakım raporu hazırlanması için farklı personelden oluşan bakım hizmetleri değerlendirme heyeti görevlendirilerek işlem yapılır. Yapılacak itirazlarda ikinci Bakım Hizmetleri Değerlendirme Heyetinin verdiği karar nihai karardır. İtiraz konusu sağlık kurulu raporu kaynaklı ise il müdürlüğü durumu il sağlık müdürlüğüne bildirir. İl müdürlüğü yeni sağlık kurulu raporu doğrultusunda gerekli işlemi yapar.

Bakım hizmetlerinin kapsamı nelerdir:

Bakım hizmetleri, engelli bireyin bakımına yönelik olarak kişisel bakım hizmetlerini ve psiko-sosyal destek hizmetlerini kapsar.

Engelli bireyin özellikleri dikkate alınarak aşağıda belirtilen bakım hizmetleri sunulur.

a) Kişisel bakım hizmetleri;

1) Banyo yaptırılması,
2) Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması,
3) Tırnaklarının kesilmesi,
4) Saçlarının taranması,
5) Dişlerinin temizlenmesi,
6) Yemek ve içecek ihtiyacının giderilmesi,
7) El, yüz ve ayak temizliği,
8) Sakal tıraşının yapılması,
9) İstenmeyen tüylerin temizlenmesi,
10) Elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması,
11) Burun ve kulak temizliğinin yapılması,
12) Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi,
13) Odasının temizlenmesi,
14) Çamaşırlarının yıkanması,
15)Tehlikelere karşı korunması ve gözetilmesi, gibi hizmetleri içerir.

b) Psiko-sosyal destek hizmetleri;

1)Engelli bireyin ailesinin, engelli bireyi ve engel durumunu kabullenmesine, bilgilendirilmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
2)Engelli bireyin engelini, mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
3)Engelli ve ailesinin sosyal hakları ve mevcut kaynakların kullanılmasına yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
4)Engellinin bağımsız yaşama, sosyal hayata uyumuna ve katılımına yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler ile düzenlenecek bu tür etkinliklere katılabilmesi için refakat hizmetleri,
5)Engellinin terk edilme, reddedilme, özür durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık, sevgisizlik ve benzeri olumsuz duygulardan kurtarılmasına ve depresyon, stres ve benzeri durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri gibi psiko-sosyal destek hizmetleri içerir.

Bakım hizmetinin engellinin akrabası tarafından verilmesi:

Evde bakım maaşı için bakıma muhtaç engelli bireye akrabanın hizmet vermesi hâlinde, bakıma muhtaç engelli ile akrabanın aynı adreste ikamet etmesi esastır. Ancak, bakıma muhtaç engelliye bakacak başka kişinin bulunamaması ve bakıma muhtaç engellinin veya yasal temsilcisinin özel veya resmi merkezlerde bakım hizmeti almayı istememesi hâlinde; bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin de bakım hizmetinin verilmesinde sorun veya yetersizlik olmayacağına kanaat getirmesi şartıyla, bakım hizmeti her gün rahatlıkla gelinip gidilebilecek yakınlıktaki farklı adresteki akraba tarafından da verilebilir.

Bu durumda, bakıma muhtaç engellinin yirmidört saat içindeki tüm bakım ihtiyacının giderilmesi ve fiilen en az sekiz saat bakıma muhtaç engelli ile birlikte olunması ve bakım raporunda sekiz saatten az olmamak üzere kaç saat birlikte olunacağının belirtilmesi gereklidir.

Bir akraba bakıma muhtaç kaç bireye bakım hizmeti verebilir?

Burada bahsedilen akraba kavramına ilgili yönetmelik gereği, üveyler dahil olmak üzere bakıma muhtaç engellinin; eşi, çocukları ile çocuklarının eşleri, ana ve babası ile bunların ana ve babası, torunları ile torunlarının eşleri, kardeşleri ile kardeşlerinin eşleri, kardeşlerinin çocukları ile kardeş çocuklarının eşleri, eşinin ana ve babası, eşinin kardeşleri, eşinin kardeşlerinin eşleri ile çocukları, amcaları ve amcalarının eşleri, amca çocukları ile bunların eşleri, halaları ile halalarının eşleri, hala çocukları ile bunların eşleri, dayıları ve dayılarının eşleri, dayı çocukları ile bunların eşleri, teyzeleri ve teyzelerinin eşleri, teyze çocukları ile bunların eşleri dahildir.

Bir akraba, bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımındaki aynı evde yaşayan bakıma muhtaç iki engelliye bakım hizmeti verebilir.

Bakıma muhtaç engellinin veya vasisinin resmi veya özel bakım merkezinden bakım hizmeti almayı istememesi ve bakımını üstlenecek akrabası da bulunamaması halinde; vasisinin bakım hizmetini vermeyi talep etmesi ve bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin uygun görmesi şartıyla, vasi akraba kabul edilerek bakıma muhtaç engelliye bakım hizmeti verebilir ve bu hizmet karşılığında evde bakım maaşı alabilir.
Bakım hizmetinden yaralanan engellinin vefat etmesi hâlinde, bakım hizmetini üstlenen bakım merkezi veya akrabası en geç onbeş gün içinde durumu Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bildirmek zorundadır.

İkametgâhında bakım hizmeti alan engellinin, ikametgâh adresinin değişmesi hâlinde, yeni ikametgâh adresinin bakımını üstlenen bakım merkezi veya akrabası tarafından en geç onbeş gün içinde il müdürlüğüne bildirilmesi zorunludur.

Gelir Hesabında Dikkate Alınacak Husus:

Engelliye ait veya bakmakla yükümlü olunan kişi sayısına göre engelliye düşen ortalama aylık gelirin 2012 temmuz ayı itibariyle(01.07.2012 – 31.12.2012) 448.86.-TL’nin altında olması halinde bakım ücreti alınabilmektedir. Burada sözü geçen bakmakla yükümlü olunan bireylere, üveyler de dâhil olmak üzere bakıma muhtaç engellinin kendisi ve kendisi ile birlikte aynı evde yaşayan eşi, çocukları ile ana ve babası, çocuklarının eşleri, evli olmayan torunları, ana ve babasının ana ve babası, evli olmayan kardeşleri, eşinin ana ve babası, eşinin evli olmayan kardeşleri; başka bir adreste bulunsa dahi evli olmayan ve eğitimini devam ettiren çocukları ile aynı durumdaki kardeşleri ve eşinin kardeşleri ile aynı evde yaşamakta iken er veya erbaş olarak askere gitmiş olan babası, çocuğu ve kardeşi; ayrı adreslerde ikamet etse dahi özürlü üzerinde velayeti devam eden anne ve babası veya kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunamayan özürlü ile aynı evde yaşayan ve evde bakım hizmeti vermeyi yazılı olarak taahhüt eden akraba, vasi ve bunlarla birlikte aynı evde yaşayan kişiler girmektedir.

Ücret:

Akrabaları tarafından günde yirmidört saat süreyle bakılan bakıma muhtaç engelliler için bir aylık net asgari ücret tutarında(2012 temmuz ayı itibariyle (01.07.2012-31.12.2012) 673,30.-TL) ödeme yapılmaktadır.

Sonuç:

Engelli bireyin evde bakım maaşı hizmetinden faydalanabilmesi için öncelikle;
-Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik kapsamında alacağı özürlü sağlık kurulu raporu ile ağır özürlü olduğunu belgelendirmesi,
-Kendisine veya bakmakla yükümlü olunan kişi sayısına göre ortalama aylık gelirinin 448,86.-TL’den(01.07.2012-31.12.2012 tarihleri arası için geçerli tutar) düşük olması gerekmektedir.
Bu şartların gerçekleşmesi halinde 673,30.-TL(01.07.2012-31.12.2012 tarihleri arası için geçerli tutar) bakım ücreti alınabilmektedir.

Not: Yukarıda belirtilen tutarlar içinde bulunulan yılın asgari ücret rakamlarına göre değişmektedir.

Bakım hizmeti için yapılan başvuruların sonuçlandırılması her il için farklı sürelerde olabilmektedir.

Bu Hizmeti Almak İster Misiniz?

İhtiyacınız olan sağlık ve bakım hizmetini seçin, iletişim bilgileriniz ile birlikte bizimle paylaşın. Uzman sağlık yöneticilerimiz ile en kısa sürede sizi arayalım.