Mental Sağlık Nedir?

Mental Sağlık Ne Demek?

Mental sağlık son yıllarda sıkça duyduğumuz bir kavram. Peki mental sağlık neyi ifade ediyor? Mental sağlık yani ruh sağlığı kişinin psikolojik, davranışsal ve duygusal bütününü ifade eder. Dünya sağlık örgütüne göre mental sağlık, özde iyi olma hali, yeterlilik hissi, sosyal olma, entelektüel bakış açısı, duygusal performansı iyi yönetme becerisi olarak tanımlanmıştır. İyi olma hali kişinin psikolojisinde ve zihinsel olarak düşüncelerde bir bozukluğunun olmadığının ve bu iyi halin sürdürülebilir şekilde devam edebildiğinin göstergesidir.

Mental sağlık bireyin stresi yönetebilme, çevreyle ve toplumla iletişime geçme üretkenliği, değerlendirmeleri ve davranış şekillerine göre farklılık gösterebilir. Bu farklılıklar genel ruh haline kimi zaman olumlu yansırken kimi zaman da ruh halinde inişli çıkışlı duygu bozukluklarına neden olabilir.

Mental sağlığı yerinde olan ve hayata daha pozitif bakabilen bireyler kendilerini mutlu, huzurlu, keyifli, enerjik, kendine ve çevresine faydalı olarak hisseder. Böyle kişiler yaydıkları pozitif enerji nedeniyle çevreleri tarafından da hemen fark edilen ve sevilen kişilerdir. Hayatı daha renkli görürler, hayattan zerk almayı bilirler. Daha doğrusu hayatın güzelliklerinin ve küçük şeylerle mutlu olunabileceğinin farkındadırlar. Bu yaklaşım tarzına sahip kişilerin çevresi ve etrafındakilerin de yaşam enerjileri yüksek ve renkli kişiliklerdir. Negatif dibe çeken insan profillerinden uzak durmak da mental sağlığı olumlu şekilde besler.

Mental Sağlık Neden Bozulur?

Mental sağlığı günlük hayatta yaşanan pek çok şey bozabilir. Yaşanılan durumlar karşısında baş etme kapasiteleri eksik kalanların ruh (mental) sağlıkları da olumsuz etkilenir. Ölüm ve kayıplar, iş hayatının zorlukları, maddi zorluklar, aile hayatında yaşanan sıkıntılar, ilişkilerin bozulması, manevi değerlerin değişmesi, güvensizlikler, çaresizlikler, köşeye sıkışmış hissetme gibi durumlar mental sağlığı olumsuz etkileyebilir.

Mental Sağlığın Bozulması Neleri Tetikler?

Düşünceler algılamayla birlikte davranışlara dönüşür. Psikolojik problemlere kişinin duygu durumundaki ve iletişiminde yaşadığı sıkıntılar sebebiyet verebilir. Bu sıkıntılar kişinin çevresi ile arasındaki ilişkilerin bozulmasına neden olabilir. Andan ve gerçeklikten uzaklaşabilir.

Psikolojik problemler panik atak, depresyon, kaygı bozuklukları ve sosyal fobinin yanı sıra sosyal hayatı da olumsuz etkiler. Kişi daha fazla içine kapanır, evden çıkmak istemez, pozitif düşüncelerin yerini negatif düşünceler alır. Bu durum karşısında stres seviyesi oldukça artar. Stres seviyesinin artması psikolojik sıkıntıların yanı sıra yeme bozuklukları, uyku düzensizlikleri, yoğun baş ağrısı, kendini dinleme, vücudun farklı yerlerini hastalıklı hissetme gibi şikayetlerle beden sağlığını da olumsuz etkiler. Hastalıklı ruh halinden çıkmak ve olumlu düşünmeye çalışarak mental sağlığın yeniden kazanılması kişinin çabasının yanı sıra psikolog destek ile mümkün olabilir. Gerekirse psikiyatrist desteği alınarak ilaç tedavisine başlanmalı bu sayede kişinin durumlar karşısında baş edebilme kapasitesi artırılmalıdır.

Egzersizin Ruh Sağlığına Etkileri

Düzenli egzersiz kişinin bedenine yapacağı en iyi yatırımlardan biridir. Yapılan araştırmalar düzenli yapılan egzersizlerin mental sağlığa (ruh sağlığına) olumlu etkilerini kanıtlamıştır. Depresyon ve kaygı bozukluğu olanlarda egzersiz şikayetleri geriletmektedir. Özellikle yüzme, pilastes, yoga, günlük 30 dk lık yürüyüşler mental (ruh) sağlığa çok iyi gelecektir. Psikolojik rahatsızlıklarda egzersiz tedavi planına ek destekleyici olarak önerilir. Egzersiz vücuttaki mutluluk hormonları endorfin ve seratonini artırır. Vücutta stres düzeyi azalır pozitif düşünceler artar bu sayede mental sağlık olumlu etkilenir.

Pozitif Psikolojinin Mental Sağlığa Etkileri

Pozitif psikoloji, yaşanan durumlara karşı kötüye odaklanmak yerine kişinin iyiye, mutlu yaşama odaklanması olarak tanımlanır. Pozitif psikoloji, pozitif duygular (kısa süreli olabilir, sık sık olursa etkisi daha da artar), pozitif eğitimler (güçlü karakter yönlerinin belirlenmesi), pozitif kuruluşlardan olumlu beslenme mental sağlığa iyi gelir.

Güçlü karakter yönlerinin belirlenmesi, olumlu duygular hissetme, akışta olma, bağlanma duygusu, ilişkilerde sevme ve destek görme, yaşadıklarına olumlu anlamlar yükleme, aidiyet duygusu, iş, aile ve hayat başarısı mental sağlığı iyi anlamda destekler.

Pozitif psikolojide kişinin dışa vurumları, içtenlik ve doğallıkla hareket etmesi, enerjisini hem kendi bedenine hem de çevresine iyi anlamda aktarabilmesi mental (ruhsal) anlamda kendini idare edebildiğinin ve huzurlu olduğunun bir göstergesidir.

Mental Sağlığı Beslemenin Yolları

Mental (ruh) sağlığı beslemenin ve olumlu duyguları artırmanın yolları vardır. Tüm bu uygulamalar ve telkinler kişinin kendi bedeni ile pozitif anlamda iletişime geçmesine ve sonucunda da iyilik halinin devam etmesine destek olmaktadır.

Ruh Sağlığını Besleyen, İyi Hissettiren Uygulamalar ve Telkinler

Şükran günlüğü; şükran günlüğü kişinin günlük yaşamında sahip olduğu şeylere şükürle yaklaşması ve bunun farkında olması demektir. Elde edemediklerine üzülmek yerine mevcutta sahip olduğu şeylere odaklanarak şükredebilmeyi bilmek mental sağlık açısından iyi hissettirir.

Teşekkür etmek; Teşekkür, yapılan bir davranışa veya bir iyiliğe karşı verilen pozitif bir tepkidir. Teşekkür etmeyi bilmek mental sağlık açısından iyi hissettirir. Hayata, verdiği nimetlere, güzelliklere teşekkür etmek ve ara ara teşekkür mektubu yazmak ruhu besleyen davranışlardandır.

Hayal kurma; Çocukluktan itibaren hepimiz hayal kurmayı çok severiz. Hayal kurmak zihnimizi alır hem uzaklara hem de mutlu anlara götürür. Yakın veya uzak hayaller iyi hissettirir mental sağlığa iyi gelir. Kimi zaman aile, kimi zaman kariyer, kimi zaman da o anda olmak istediğimiz yer/mekan gözümüzün önünde canlanır. İşte zaman zaman bu şekilde hayal kurmak mental sağlığa (ruh sağlığına) çok iyi gelen davranışlardandır. Mümkünse sık aralıklarla hayal kurulmalıdır.

Güçlü karakter yönleri; Güçlü karakter yönleri pozitif psikolojiden çıkmıştır. Kişisel özellikler, kişinin güçlü ve pozitif yanlarına odaklanan, tutarlı, istikrarlı karakteri anlatır. Yani duygu durumuna göre değişmeyen kişiyi kişi yapan temel özelliklerdir. 6 tane temel güçlü karakter yönü vardır. Bunlar bilgelik, insaniyet, cömertlik, maneviyat, adalet ve alçak gönüllülüktür. Kendine gün içerisinde güçlü karakter yönlerini hatırlatmak da mental sağlığa iyi gelir.

Nefes egzersizleri; Nefes egzersizlerini düzenli yapmak, doğru nefes alabilmek, kendi kendine bağırarak şarkılar söylemek mental sağlığa (ruh sağlığı) katkısı olan ve iyi hissettiren hareketlerdir.