Deprem Anında Ve Sonrasında Neler Yapılmalı?

Deprem Çantasında Neler Olmalı?

Türkiye’nin coğrafi olarak yedi bölgesi de deprem bakımından kritik fay hatları üzerinde yer almaktadır. Bu fay hatlarının üzerinde biriken enerjilere bağlı olarak kırılan fayların neden olduğu sarsıntılar yüzyıllar boyunca büyük-orta-küçük ölçekli depremler yaşanmasına ve sonucunda da yıkımlara can ve mal kayıplarına neden olmuştur.

Her an bir deprem olabileceği korkusu toplum genelinde oldukça kaygı verici bir durum olsa da deprem gerçeğiyle yaşamayı öğrenmemiz, bilinçle hareket etmemiz ve tedbirlerimizi önceden almamız oldukça önemli.

Yaşanan yıkıcı, can kayıplı ve yaralanmalı depremlerin ardından değişen hayatlar, travmalar, yeniden hayata tutunabilme çabaları ve deprem korkularının unutulmaya çalışılması gerçekten çok zor ve yıpratıcı bir süreçtir.

Kurtarma ekiplerinin enkaz altındaki tüm canlara sağ salim ulaşmak adına verdiği insanüstü çabalar sırasında ümitle ‘kimse yok mu’ seslenişleri hala hafızalarımızda ve kulaklarımızda çınlıyor.

Deprem Öncesi Neler Yapılmalı?

Bilim insanları yaptıkları her açıklamada “deprem öldürmez binalar öldürür” diyor. Bu durumun önemini vurgulayarak alınması gereken önlemler üzerinde duruyor.

Depreme karşı binalar ve konumları için yapılması gerekenler;

• Yaşanılan yerlerin zemin olarak deprem açısından fay hatlarına yakınlığı değerlendirilmeli, güvenli olup olmadığı önemsenmeli ve doğru tespitler yapılmalıdır.
• Depremin yıkıcı etkilerine karşı, büyük derecedeki depremlere dayanıklı yeni binalar inşa edilmelidir.
• Kamu yönetimleri yeni yapılacak binalara deprem yönetmeliği maddelerine uygun olarak bina onaylarını vermektedir.
• Konut yapılacak bölgelerin fiziki ve iklim koşullarının doğru belirlenmesi önemlidir.(vadi, dik yamaç, boğaz, kar ve çığ tehlikesi vb)
• Depreme karşı mevcut binaların güçlendirme çalışmaları yapılmalıdır.
• Münferit olarak daire sahiplerinin evlerini deprem sigortası ile güvence altına almaları gerekmektedir.

Depreme karşı daire içerisinde yapılması gerekenler;

• Deprem sırasında sarsıntıyla birlikte öne gelebilecek dolaplar ve benzeri ev eşyaları duvara monte edilmelidir. Dolapların üzerinde veya raflarda duran eşyaların düşmesini önlemek için sabitleme yapılmalıdır. Dolap kapakları da aparatlarla sabitlenmelidir.
• Soba benzeri ısıtıcılar duvara, yer tipi mobil ısıtıcılar yere sabitlenmelidir. Aynı şekilde klima da duvara iyi şekilde monte edilmelidir.
• Evde bulunan sallanan avizeler, objeler dikkatle takılmalı ve kontrolleri düzenli yapılmalıdır.
• Deprem sırasında oluşabilecek gaz kaçakları ve yangınlara karşı vanaların otomatik yapılması yine elektrik sigortalarının da otomatik hale getirilmeleri önemlidir.
• Evden çıkış güzergahlarının önleri kapatılmamalıdır. Evden çıktıktan sonra durulacak afet toplanma yerleri önceden belirlenmelidir.

Deprem Anında Neler Yapılmalı?

Evde, Okulda İşte yapılması gerekenler

• Deprem anında panik yapmadan mümkünse daha güvenli bir alanda durulmalıdır. Sabitlenmemiş ev eşyalarından uzak durulmalıdır.
• Hayat üçgeni oluşturabilecek masa, sandalye, sıra, koltuk gibi yerlere çömelerek sarsıntının geçmesini beklemelidir. Çömelme sırasında kafaya gelebilecek hasarlardan korunmak için eller başa alınarak koruma sağlanmalıdır. İyice içe doğru kapanılmalıdır.
• Panikle balkona çıkılmamalı, pencerelerden atlanmamalıdır.
• Evden, işten, okuldan çıkmaya çalışılırken koşulmamalıdır.
• Asansör kullanılmamalı, merdivenlerden koşarak inilmemelidir.
• Elektrikle ilgili işlerden uzak durulmalı, mümkünse gaz vanaları ve elektrik sigortası kapatılmalıdır.
• Ortamın çıkış koridoru güvenli ise sallantı bittikten sonra evden dışarı çıkılmalıdır.

Dışarıda Neler Yapılmalı?

• Binalardan, ağaçlı alanlardan, enerji hatlarının bulunduğu yerlerden kaçınılmalıdır.
• Zemini bozuk yamaçta taş veya kaya düşebilecek yerlerden uzak durulmalı. Binalardan düşebilecek şeylere dikkat edilmelidir.
• Araçta veya toplu taşımada depreme yakalanıldıysa olabildiğince ÇÖK-KAPAN-TUTUN pozisyonuna geçilerek sakince sallantının bitmesi beklenmelidir.

ÇÖK-KAPAN-TUTUN

Evde ve dışarıda depreme yakalanıldıysa
Güvenli olan ve hayat üçgenini oluşturacağını düşündüğün bir yere ÇÖK
Ellerini başının arasına alarak KAPAN
Bir yere TUTUN
şeklinde yapılmalıdır.

Deprem sonrası yardım çağırmak veya enkazdan yetkililere ulaşmak için tüm kamu birimleri için (ambulans, yangın, afad, polis, jandarma, sahil güvenlik vb) 112 çağrı merkezi numarasını arayabilirsiniz.

Deprem Sonrası Neler Yapılmalı?

Deprem Sonrası Evde, Okulda, İş yerinde;

• Önce kendi sonra etrafındakilerin güvenliğinden emin ol.
• Gaz kokusu varsa veya oluşabilecek bir elektrik kaçağına karşı kontrollerini yap, içeride koku varsa camları aç ve dışarı çık.
• İlk depremin ardından ortamdan uzaklaşamadan artçılar başlarsa deprem sırasında yapılması gerekenleri uygula.
• Deprem çantasını alarak acil toplanma alanına sakince git.
• Ambulans, itfaiye, kamu araçlarına acil ihtiyaç olabileceği için araçla yola çıkma, trafik oluşturma.
• İletişim araçlarından yapılan anonsları takip et.
• Telefon iletişimlerinde problem olabileceğinden telefon hatlarını meşgul etme.
• Deprem sonrası gerçekleşecek artçı sallantılara karşı önlemini al. Bina hasarlı ise binaya girme.

Deprem Sonrası Dışarıda Neler Yapılmalı?

• Kişi güvenli bir alanda ve konumda olup olmadığını kontrol etmeli.
• Etraftaki oluşabilecek hasarlara bakmalı. Acil yardıma ihtiyacı olanlara yardım edilmeli.
• Hasar alan binalardan ve elektrik hatlarında uzaklaşılmalı.
• Acil toplanma alanına gidilmeli.

Deprem Sonrası Enkaz Altında Neler Yapılmalı?

• Panik yapmadan durum değerlendirmesi yapılmalı.
• Hareket kısıtlılığı varsa zorlamamalı.
• Fazla enerji harcamaktan kaçınılmalı.
• El ve ayaklar kullanılabiliyorsa vurulabilecek materyallere vurarak ses çıkarmaya veya seslenmeye çalışılmalı.
• Gelecek ekipleri sakince beklemeli.

Deprem Çantasında Olması Gerekenler

Deprem çantası deprem olma ihtimaline karşı hazırlanmalı ve evin bir köşesinde durmalıdır. İçerisine konacak gıda ve ilaçların belli aralıklarla son kullanma tarihleri kontrol edilerek güncelleme yapılmalıdır.

Yiyecek;
Konserve yiyecekler
Tahin pekmez
Pet şişe kapalı su
Kutu meyve suları,
Bisküvi, paketli ürünler gibi enerji desteği verecek yüksek kalorili, karbonhidrat, yağ ve proteinden zengin vücuttaki su kaybını önleyecek bozulmayacak benzeri gıdalar
Bebek varsa mama, biberon

Giysi;
İç çamaşır, atlet
Eşofman, pantolon, üst giyim
Çorap, yedek ayakkabı veya terlik
Mevsimine göre yağmurluk veya farklı giyimler

Bakım ürünleri;
Diş fırçası, macun
Islak mendil, sabun, kolonya
Havlu peçete, tuvalet kağıdı
Hijyenik ped

İlaçlar;
İlk yardım çantası, pansuman malzemeleri
Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, cilt kremleri, alerjik ilaçlar, çocuk için şurup vb ilaçlar
Derece

Diğer;
Fener, pil
Reflektörlü yelek
Önemli evrakların fotokopileri (kimlik, ehliyet, tapu, diploma, pasaport vb)
Kağıt, kalem, makas, çakı

Daha büyük bir çanta hazırlıyorsanız dışarıda kalacağınızı var sayarak uyku tulumu, düdük, battaniye gibi malzemeler eklenebilir.

DEPREM EĞİTİMİNİN ÖNEMİ

Tüm toplumda deprem bilincini oturtabilmek için deprem eğitimlerinin her ortamda küçük yaşlardan itibaren verilmesi, simülasyonlar ve tatbikatlar yapılması çok önemlidir. Deprem eğitimleri sayesinde bu konudaki bilinç arttıkça yaralanmaların ve ölümlerin önüne geçilebilir veya bu tip sonuçların azalması sağlanabilir.